جامعه شناسی تاریخ

مساله مطرح شده در این مقاله، قول به شان علمی تاریخ است؛ چون علم، بنا به تعریفی، کشف روابط علت و معلول میان پدیده ها است، پس تاریخ نیز نخست باید ماوقع، یعنی همان پدیده های تاریخ را بیان دارد، و سپس علل وقوع آنها را به دست دهد. روش حل این مساله، در کاربرد شناخت توصیفی و تحلیلی نهفته است؛ یعنی نخست باید ماوقع را توصیف کرد، و بعد تبیین علی آن را باز نمود. نتیجه آن می شود که تاریخ را از منظر جامعه شناسی بنگریم، یعنی تاریخ را جامعه شناسی کنیم. پس، جامعه شناسی تاریخ به میان می آید؛ که محتوای کلی این مقاله را تشکیل می دهد.

بازخوانی اثرات سیوند بر سرنوشت پاسارگاد

پرونده سیوند هنوز در دادگاه باز است؛ چنان که به بایگانی ذهن مردم هم فرستاده نشده، تعداد امضاکنندگان این پرونده اکنون به بیش از 4 هزار نفر رسیده و جمع‌آوری امضا همچنان ادامه دارد. پس از بروز یک تعجب رسانه‌ای که نحوه اعلام آبگیری سیوند به دنبال داشت، اکنون خروجی ماهانه خبرگزاری‌ها درباره این موضوع هم به یکی دو خبر کاهش یافته. هر بار مواجهه با یکی از این خبرها سئوالی را در ذهن مردمی که به بازی سرنوشت پاسارگاد وارد شده بودند، می‌نشاند: “ما برنده شدیم یا آنها؟

رویکردی تاریخی به نقش و جایگاه طبقه متوسط سنتی در وقوع انقلاب اسلامی ایران

شناخت ماهیت تحولات اجتماعی و سیاسی بدون توجه به نحوه آرایش نیروهای اجتماعی و ماهیت تعارضات میان آنها و بررسی اندیشه ها و ایدئولوژی حاکم بر رفتار این نیروها میسر نیست. یکی از مهم ترین نیروهای اجتماعی که حدوداً از اواسط سده سیزده شمسی در سیاست و حکومت، به ویژه تحولات سیاسی ــ اجتماعی ایران نقش برجسته ای داشته است طبقه متوسط سنتی می باشد.
پیروزی جنبش تنباکو و انقلاب مشروطیت ایران در درجه اول عمدتاً به دست این نیروی اجتماعی به دست آمد و در نهضت ملی کردن صنعت نفت یکی از ارکان اساسی ائتلاف جبهه ملی را تشکیل داد، طبقه متوسط سنتی در قیام پانزده خرداد و سرانجام در انقلاب اسلامی در صف اول نهضت قرار داشت.

نخستین نشانه های ظهور و تشیع در دکن

تشیع در قرن نهم و دهم هجری توسط برخی خاندان های حکومت گر مسلمان به عنوان مذهب رسمی دکن برگزیده شد. این سلسله ها، از بهمنیان که اولین حکومت مستقل مسلمان در جنوب هند بودند منشعب شدند. بهمنیان در دوره حکومت خویش (932-748) به حمایت بی دریغ از سادات و شیعیان همت گماردند. نهمین سلطان این خاندان احمد شاه ولی (839-825) خود مدهب تشیع را پذیرفت و با همه توان به تشویق و حمایت دانشمندان و سیاستمداران شیعه در قلمرو خویش پرداخت

راویان ساکت تاریخ

علاوه بر نقش بناها و محوطه‌های تاریخی در گسترش توریسم فرهنگی و آثار اقتصادی و اجتماعی مترتب بر آن، بناهای تاریخی را می‌توان به مثابه روایات تاریخی بازخوانی کرد و زوایایی از سرگذشت بشر در ادوار گوناگون را در روشنای تاریخ قرار داد. در مطالعات و پژوهش‌های تاریخی فقط اسناد مکتوب و نوشته‌های وقایع نگاران ماضی مورد استناد قرار نمی‌گیرند، بلکه آن جا که مورخ با فقر اسناد مکتوب تاریخی روبروست، به آثار منقول و غیرمنقول تاریخی رجوع می‌کند. (هرچند که در صورت وجود مکتوبات نیز، اهمیت رجوع به محوطه‌ها و بناهای تاریخی برجای خود باقی است.)

منابع: